Hindoeïsme

Inventarisatie Deelvraag 2
De deelvraag is:
Welke feesten zijn er in het Hindoeïsme en hoe worden deze gevierd?
Er zijn in het Hindoeïsme verschillende feesten. Daarnaast zijn er ook rituelen die voor de Hindoestanen erg belangrijk zijn. Deze hebben vaak te maken met familie en bij elkaar zijn, die zijn namelijk erg belangrijk. Ook wanneer familie in het buitenland woont, worden deze banden zeer goed onderhouden. Veel rituelen zijn momenten waarop de hele familie bij elkaar komt.
De Hindoestanen hebben veel feesten en rituelen per jaar (om en nabij de 170). Veel daarvan worden niet of in besloten kring gevierd. Zo merken wij omstanders er eigenlijk weinig van.
Bij het beantwoorden van de deelvraag zal ik een aantal belangrijke feesten in het Hindoeïsme noemen, daarna een aantal veel gebruikelijke vieringen of rituelen.
Omdat de Hindoes een andere kalender hebben, vallen ook de feestdagen elk jaar op een andere dag. Zij gaan uit van maanden die beginnen en eindigen met een volle maan (in het dagelijkse leven houden ze natuurlijk wel de ‘gewone’ kalender aan).

Belangrijke feesten in het Hindoeïsme:
• Divali
Divali is een lichtjesfeest. Dit licht symboliseert de overwinning van het licht op de duisternis, het
goede overwint het kwade. Het wordt veel geassocieerd met helderheid, pracht, vreugde en geluk.
Er worden in en om het huis, in elke kamer, de zogenaamde diya’s, dat zijn kleine lampjes, aangestoken. Er wordt, met de hele familie thuis, zoetigheid gegeten en vuurwerk afgestoken.
Dit feest wordt gevierd rond oktober, november, dit is elk jaar verschillend.
In bijlage 1 is het verhaal over het ontstaan van Divali te vinden.

• Holi
Het feest Holi is een kleurrijk en vrolijk feest. De Hindoes besmeuren elkaar met gekleurd poeder en water. Hiermee kun je dan het nieuwe jaar opnieuw beginnen, met een ‘schone lei’.
Op de avond voor Holi worden er brandstapels gemaakt om poppen op te verbranden. Deze poppen symboliseren de heks Holika, die voor het kwaad staat. Door de heks te verbranden worden alle kwade dingen en frustraties achtergelaten en kan een nieuw begin worden gemaakt. Er wordt ook rijst in dit vuur gegooid, wat betekent dat de mensen hun fouten kwijt willen. Dit is een vrolijke gebeurtenis met muziek en zang.
Boeren vieren echter het begin van de eerste lente-oogst.
Ook in dit feest komen zoeten lekkernijen aan bod, en niet te vergeten zit de hele familie weer bij elkaar.

• Raksha
Raksha valt vaak in augustus. Ook dit is een familiefeest, speciaal voor broers en zussen. De zus zoekt haar broer op en bindt een fleurig gekleurde band om zijn pols, als tegen van bescherming. De broer geeft zijn zus een geschenkje en biedt haar alle bescherming.

• Dussehra
Dit feest, ook wel Ram Lila genoemd, duurt tien dagen, welke gevuld zijn met toneelstukken over het leven van Rama en er worden enorme poppen van Ravana verbrand.
Rama wordt gezien als een heldhaftige persoonlijkheid. Ravana is de demonenvorst en staat voor het kwaad.






Naast deze feesten bestaan er ook rituelen die de Hindoes vieren en ook erg belangrijk zijn. De meest plechtige rituelen zal ik hier benoemen. Hierin gaat het om familierelaties en vieringen.
• De Heilige Draad
Het Hindoeïsme kent het zogenoemde kastensysteem. Dit systeem bestaat uit 4 kasten:
Priesters • Brahmanen
Edelen en soldaten • Kshatriya’s
Kooplieden • Vaishya’s
Dienaren • Sudra’s
Als laatste zijn er de onaanraakbare, de paria’s, deze mensen doen vuil werk en vallen eigenlijk buiten het kastensysteem.
Jongens uit de drie hoogste kasten krijgen, tussen hun negende en elfde jaar, hun heilige draad. Dit staat voor een nieuwe fase in hun leven, waarin zij meer te weten gaan komen over hun godsdienst en er verwacht wordt dat zij meer verantwoordelijkheid gaan dragen.
Deze draad moet over hun linker en onder hun rechter arm dragen.

• Geboorte
Wanneer er een kind geboren is, krijgt het niet meteen een naam. Tien dagen later krijgt het een naam toegewezen. Daarnaast heeft het nog een “geheime” naam. Deze naam wordt alleen bij speciale gelegenheden gebruikt.
De priester speelt ook een rol bij de geboorte. Hij bidt bijvoorbeeld om gezondheid en welzijn voor het kind en de moeder. Ook trekt hij de horoscoop van het kindje na.
De vader van de baby fluistert, vlak na de geboorte, heilige spreuken in het oortje. Daarna wordt hij weer aan de moeder gegeven en krijg de baby de eerste borstvoeding.
Veel jonge, Hindoestaanse kinderen hebben een kaal of bijna kaal hoofdje. Dit gebeurt ten teken van een nieuw begin. Zo ook na de periode van de geboorte, enkele maanden nadat het baby’tje geboren is. Dit betekent dus een nieuw leven als hindoe.

• Huwelijk
De ouders van de bruid en bruidegom zijn hier een belangrijk aspect. Eerst zochten de ouders de bruid en bruidegom bij elkaar. Nu is het zo dat de bruid en bruidegom zelf elkaar mogen kiezen, maar de ouders regelen wel de bruiloft.

Er worden allerlei geschenken gegeven door de ouders van de bruid aan de bruidegom, om hem zo welkom te heten in de familie.
De bruid maakt zich extra mooi voor haar bruidegom. Ze draagt speciale sieraden en een zijden, rode sari, een soort jurk. De bruid wordt ook met henna versierd.
Bij het huwelijk zijn de zeven passen erg belangrijk. Er wordt namelijk bij elke pas een gelofte uitgesproken. Daarna zijn ze officieel man en vrouw.

Na de huwelijksplechtigheid gaat de bruid bij haar man en zijn familie wonen.
De eerste stap is de stap voor voedsel,
De tweede stap is de stap voor kracht,
De derde stap is de stap voor voorspoed,
De vierde stap is de stap voor geluk,
De vijfde stap is de stap voor kinderen,
De zesde stap is de stap voor het genieten van genoegens,
De laatste stap is de stap voor levenslange vriendschap.

• Dood en crematie
Als een Hindoe gestorven is, wordt hun lichaam verbrand. Deze crematie wordt gevolgd door twaalf dagen rituelen voor de ziel van degene die overleden is.
In het Hindoeïsme streeft men naar de ultieme bevrijding, de Moksha. Dit is de bevrijding van de cyclus van dood en reïncarnatie. Door snel na het overlijden van een Hindoe, het lichaam te verbranden, hopen ze erop dat deze bevrijding plaatsvindt.



Toepassing Deelvraag 4
Omdat er rituelen in het Hindoeïsme bestaan die veel met familiegelegenheden te maken hebben, zoals een geboorte, zal ik alleen suggesties geven over de feesten die genoemd zijn, zodat die wel in de klas besproken kunnen worden.
Ik zal per feest suggesties doen, die als lessen in de middenbouw- klassen gegeven kunnen worden.
Het is misschien leuk en interessant om de kinderen vooraf informatie te geven of te laten zoeken over het Hindoeïsme, en dan vooral over deze feesten. Zo weten ze er al iets van af, en kun je meerdere lessen koppelen aan een feest.

In de eerste les vertelt de leerkracht bijvoorbeeld in het algemeen over het Hindoeïsme. Wat het is en wat die mensen allemaal geloven. Daarnaast ook wat voor feesten ze hebben. Maak bijvoorbeeld een woordweb over het Hindoeïsme en hang dit op in de klas, zo kunnen de kinderen er zelf nog vaker naar kijken.
Voordat de leerkracht een les gaat geven over een feest, kan hij hier een vragenblad (zie bijlage 2 van het Hindoeïsme) over maken (met behulp van de achtergrondinformatie) en laat de kinderen op internet of in boeken de antwoorden opzoeken. Een leuke circuitles zou bijvoorbeeld handig zijn.

Divali:
Introductie:
Het is misschien leuk om de kinderen alvast in de kring te laten zitten. Laat ze daarna weggaan (naar huis of naar buiten).
Zet, voordat de kinderen binnenkomen, overal kaarsjes in de klas of op tafel (dit kan ook worden gedaan met sfeerlichtjes op batterijen).
Laat ze er even naar kijken en van genieten. Vraag dan aan de kinderen hoe ze dat vinden, kaarsjes in de klas.
“Gezellig hè? Moeten we dat vaker doen? Waarom? Voel je iets als je al die lichtjes ziet? Is het fijn of vind je het niet prettig? Wanneer zouden we ook wel eens kaarsjes kunnen branden?
Branden jullie thuis ook wel eens kaarsjes? Wanneer doen jullie dat dan?Is dat een fijn gevoel?”

Door de kinderen over de lichtjes te laten praten, merken ze dat ze vaak ’s avonds, als het donker is, kaarsjes branden. Veel met Kerst, of op koude winterdagen. Als het donker is, doe je vaak een lichtje aan, zo wordt het gezellig en wat lichter in huis, helemaal met een kaarsje aan!
Vertel nu het verhaal over hoe het Hindoese feest Divali is ontstaan. Dit feest heeft ook te maken met heel veel lichtjes of kaarsjes, zij noemen die diya’s. Het verhaal gaat over koning Bali.
(In bijlage 1 van het Hindoeïsme is het verhaal te vinden).

Verwerkingsopdracht:
Omdat diya’s, de kleine olielampjes, heel belangrijk zijn bij dit feest, is het natuurlijk leuk om er zelf eentje te maken!
Laat de kinderen een kommetje van klei maken. Stel als eis dat er een tuitje aanzit, anders zakt het lontje makkelijk weg.

Dit is nodig:
• Klei
• Oven (om de klei te bakken)
• Lont
• Olie (verkrijgbaar bij o.a. tuincentra)

Holi
Omdat dit feest een heel kleurrijk feest is, is het natuurlijk erg leuk om met veel kleurtjes te werken.
Hindoes vieren dit feest ook door poppen van de heks Holika in het vuur te gooien. Dit kan natuurlijk niet op een basisschool plaatsvinden. De achtergrondinformatie kan wel genoemd worden, maar de aandacht moet daar niet teveel op gevestigd worden. Er kan wel verteld worden, dat mensen elkaar besmeuren met gekleurd poeder, omdat ze dan daarna weer met ‘een schone lei’, opnieuw kunnen beginnen. Alle fouten en verkeerde dingen zijn weg, en je mag het opnieuw proberen.
Dit kan in de klas besproken worden.
Doe je ogen eens dicht. Denk aan jezelf, heb jij wel een iets fout gedaan, waar je toen heel veel spijt van had. Wilde je toen graag dat dat vergeven werd, dat je opnieuw mocht beginnen? Was dat niet veel fijner?
Bespreek een aantal gevallen. Dit kan emoties bij de kinderen oproepen. Omdat dit een gevoelig punt is, zelf is verkeerd doen, hebben we het hier niet te lang over. We gaan namelijk met de hele klas, alle fouten wegdoen, niet door elkaar te besmeuren met poeder, maar door een papier te besmeuren.
Deel zwart papier uit, het liefst wat steviger. Zwart staat vaak voor donker en slecht, en het ziet er mooier uit met de kleurtjes. Deel gekleurd zand, gekleurde kralen, verf, stiften, enz. uit (Zelf laten kiezen waar ze mee aan de slag gaan). Ze versieren en ‘besmeuren’ het zwarte papier. Zorg dat er zo min mogelijk zwart nog te zien is.
Wanneer de kunstwerken droog zijn, kunnen ze worden opgehangen. Zo worden ze eraan herinnerd dat ze met een schone lei mogen beginnen!
Omdat er tijdens dit feest muziek is, gezongen wordt, en vooral zoete lekkernijen aan bod komen, is het misschien leuk om tussendoor een muziekje op te zetten, en zorgen dat iedereen iets te snoepen heeft. Dit kan gedaan worden naar eigen invulling.

Raksha
Nu is Raksha een feest voor broer en zus. Maar natuurlijk zijn wij in de klas allemaal als familie van elkaar, en respecteren we elkaar zoals we zijn. Dus ook met dit feest kunnen we in de klas een leuke suggestie doen. Dit zou een leuke les zijn als de regels besproken moeten worden, of de klas heeft een opkikkertje nodig. Complimentjes zijn altijd goed, en met dit bandje laat je zien dat je elkaar respecteert en vraagt om bescherming (dit kun je als leerkracht in vele manieren brengen).
Het gaat erom dat we elkaar bescherming vragen en bieden. Dit maken we duidelijk met gekleurde banden die we om de polsen doen.
We gaan met de kinderen felgekleurde armbanden maken (dit kunnen gevlochten, gehaakte, geknoopte bandjes zijn, dit naar eigen invulling te bepalen). Kies iemand uit de klas, bijvoorbeeld je maatje, voor wie je de band gaat maken. Let er als leerkracht op dat iedereen een bandje krijgt! Verdeel het des noods zelf, of laat ze iemand kiezen met wie ze eigenlijk weinig of nauwelijks omgaan.

Verhaal Divali
Er was eens een heel machtige koning. Hij was koning van de hele wereld en ook van de hemel. Toen hij nog maar net koning was, was hij heel aardig. Maar steeds vaker werd koning Bali gemeen. De mensen mochten niets meer zeggen, ze moesten heel hard werken zodat koning Bali veel geld kon verdienen. En hij gaf de mensen daar niets van mee. Ze waren moe van het werken en hadden erg veel honger . De god Vishnu zag dat allemaal gebeuren. Hij schudde zijn hoofd. Nou, nou, wat een boze koning is die Bali. Ik denk dat ik daar iets aan moet doen. En toen verkleedde Vishnu zich als een arme dwerg. Hij was piepklein, het leek wel een kabouter. Hij ging naar de koning en zei: 'Och koning, zie eens hoe arm ik ben, ik heb geen goede kleren, geen huis en geen eten. Een stukje land zou ik goed kunnen gebruiken: daarop kan ik mijn huis zetten en wat eten laten groeien; een appelboom... en aardappels en boontjes, een beetje rijst Geeft u mij zoveel land als ik in drie stappen kan zetten'. De koning had een goede bui, want hij had net weer heel veel geld verdient. En
dus dacht hij: Zo'n dwerg kan maar heel kleine muizenstapjes maken. Zo'n klein stukje land kan ik wel missen. Lachend zei hij: 'Goed, je krijgt net zoveel land als je in drie stappen kunt zetten'. De koning was nog aan het schuddebuiken van het lachen en zag niet dat de dwerg Vishnu zich razendsnel veranderde in een enorm grote reus. Zijn eerste stap was al over de hele aarde. Zijn tweede stap bedekte de hemel en met zijn derde stap ging de reus Vishnu op het hoofd van de koning staan. Die hield plotseling op met lachen. Boze koning Bali kon niets anders meer doen dan wegvluchten. De hele wereld was nu van Vishnu. Hij was nu de baas. En de boze koning mocht nog maar drie dagen per jaar de baas spelen, maar... alleen daar waar het donker was! En elk jaar, als de koning weer drie dagen de baas mag spelen, steken de mensen lichtjes aan, zodat de kwade koning niet bij hen in huis kan komen. En in de huizen waar lichtjes branden kan Lakhsmi binnen komen. Zij is de vrouw van Vishnu en komt de mensen geluk brengen.